Karbonhidratlar / Biyoloji Ders Notu

Karbonhidratlar Konu Anlatımı

ORGANİK MADDELER

Canlıların sentezleyebildiği ve yapılarında C (karbon) atomu bulunan maddelere denir.

A: Karbonhidratlar:

Yapılarında C,H,O elementleri bulunur.Bitkiler tarafından fotosentezle üretilir.

Görevleri:

§  Canlı hücrelerde enerji üretmek için 1. Sırada kullanılır.

§  DNA, RNA ve ATP’nin yapısına katılır.

§  Polisakkarit olarak hücre zarının yapısına katılırlar

a: Monosakkarit (Tek şekerler)

Yapılarında 3 ile 8 karbon (C) bulunur. Genel formülleri CnH2nOn dir. N: Karbon sayısı.

§  Hücre zarından geçerler.

§  Riboz ve deoksiriboz nükleik asitlerin yapısına katılırlar.

§  Yapılarında glikozit bağı bulunmaz.

§  Hidrolize uğramazlar.

§  Suda çözünürler.

§  Kan ve doku sıvısında bulunurlar.

§  Fotosentezin ilk ürünleridir

§  Karbonhidratların yapı taşlarıdır.

§  Hücrede depolanmazlar.

§  Protein ve yağlarla bileşik oluşturabilirler.

§  Enerji verici olarak kullanılırlar.

§  Benedikt çözeltisiyle ısıtılırsa kiremit kırmızısı renk verirler.

§  5C’lular ( Pentozlar)

Henel formülleri C5H10O5’dir. Bunlar iki çeşittir. Deoksiriboz, DNA,Riboz RNA, ATP’nin yapısında bulunur.

§  6 C’lular (Heksozlar)

Hepsi suda çözünür. Formüllü C6H12O6 dır.

b: Disakkaritler:

İki monosakkaritin birleşmesi ile oluşur.

§  Hücre zarından geçemezler.

§  Bitki ve memelilerde depolanabilir-memelilerde laktoz bitkilerde sukroz.

§  Yapısında glikozit bağı vardır.

§  Sindirim enzimlerini etkilenirler.

§  Suda çözünürler.

§  Kanda bulunmazlar.

§  Sütte bulunurlar .Örn:Maltoz,Laktoz,Sukroz

Glikoz + Glikoz ———-Mal toz + Su

Glikoz + Früktoz ———-Sukroz + Su

Glikoz + Galaktoz ———-Laktoz + Su

Büyük moleküllerin suyun yardımı ile monomerlerine parçalanmasına hidroliz denir.Enerji harcanmaz enzim ve su kullanılır.

c: Polisakkaritler:

İki ya da daha fazla monosakkaritin birleşmesiyle oluşur. Hepsinin yapısında glikoz blunur. Polisakkariler oluşurken kurulan bağ sayısı sayesinde açığa çıkan su sayısı birbirne eşittir.

§  Hücre zarından geçemezler.

§  Sindirim enzimleriyle hidrolize edilirler.

§  Kanda bulunmazlar.

§  (n)kadar glikozun birleşmesinden oluşurlar.

§  (n-1)kadar su harcanır.

§  Hayvanlarda ve bakterilerde glikojen bitkilerde nişasta olarak depolanır

§  Selüloz bitkilerde çeper maddesi olarak kullanılır.

§  Bitki ve hayvanlarda sentezlenebilir

§  Selüloz bazı tek hücreliler hariç diğer canlılar tarafından sindirilemez.

Polisakkaritler

Çeşitleri

1- Nişasta

2- Glikojen

3- Selüloz

4- Pektin

5- Kitin

Nişasta

§  N kadar glikozun dehidrasyon undan oluşur.

§  Hidrolizleri hücre içinde ve hücre dışında olabilir.

§  Olayda n-1 kadar H2O oluşur.

§  Sentezleri hücre içinde olur.

§  Olayda n-1 kadar glikoz bağı kurulur.

§  Bitkilerde depo karbonhidrattır.

§  Suda çözünmez.

§  Hücre zarından geçemez.

§  Hidrolizlerinde n-1 kadar su harcanır.

§  Amilaz enzimi ile maltoz a yıkılırlar..

Selüloz:

Bitkilerde golgide üretilip hücre çeşidin yapısına katılır. Suda erimezler.

Glikojen:

Hayvan , insan ve mantarlarda bulunur. Bitkilerde bulunmazlar. Kas ve karaciğerde yedek enerji kaynağı olarak depo edilir.Suda erimez.